Znamiona - pieprzyki

Rodzaje znamion

Istnieje wiele różnych odmian znamion, na dużym poziomie ogólności dzieli się je na melanocytowe (barwnikowe) i komórkowe.

Znamiona melanocytowe

Nazwę zawdzięczają melanocytom – komórkom pigmentowym wytwarzającym ciemny barwnik – melaninę. Znamiona tego rodzaju dzielą się na naskórkowe, które obejmują znamiona płaskie i plamy soczewicowate oraz skórne.

Znamiona płaskie występują w obrębie skóry, rosną wraz ze rozwojem człowieka i nie sprawiają innych dolegliwości, choć w wyniku częstych podrażnień mechanicznych lub w wyniku silnego działania promieni słonecznych mogą zmienić się w czerniaka.

Plamy soczewicowate mogą być wrodzone, bądź nabyte. Stanowią niewielkie, acz liczne plamki o barwie brązowej (w różnych odcieniach), mogą pokrywać znaczne powierzchnie ciała - ręce, przedramiona, plecy, klatkę piersiową, twarz. Przypominają piegi, są jednak od nich większe i bardziej odgraniczone. Ich powstanie bywa związane z działaniem promieni słonecznych, latem pojawia się ich więcej, mają wówczas ciemniejszą barwę. Plamy soczewicowate nierzadko występują u osób starszych – te mają charakter trwały, inne znamiona tego rodzaju mogą zanikać. Bywają źródłem rozwoju czerniaka.

Do znamion melanocytowych zakwalifikowuje się także znamiona błękitne. Zmiany te są spowodowane komórkami barwnikowymi umiejscowionymi głęboko w skórze (przyjmują barwę od jasnoniebieskiej po czarną), najczęściej występują na twarzy i kończynach. Rzadko przyczyniają się do pojawienia się nowotworu.

Znamiona komórkowe

Są bardzo częstymi zmianami, mogą przyjmować barwy podobne do koloru skóry, ale także brunatne, a nawet czarne. Ich powierzchnia może być gładka lub wypukła, bywa owłosiona. Niemal wszyscy ludzie posiadają znamiona tego typu, warto je obserwować, ponieważ ich rozrost, zmiany koloru i kształtu mogą stanowić symptomy rozwoju czerniaka.

Znamiona wrodzone zajmują zwykle dość obszerną powierzchnię ciała, nierzadko są pokryte brodawkami i owłosione. Dość często ulegają zezłośliwieniu.

Znamię Suttona pojawia się u dzieci i młodzieży, zazwyczaj w okolicach tułowia. Charakteryzuje się otaczającą je wąską obwódką odbarwionej skóry, którą wywołuje reakcja immunologiczna organizmu – z czasem zmniejsza się lub całkowicie zanika.

Znamię Spitz zawdzięcza nazwę amerykańskiej patolożce Sophie Spitz. Pojawia się u osób w młodym wieku, stanowi zwykle pojedynczy guzkowaty wykwit o gładkiej powierzchni i czerwono-różowym, bądź sinym kolorze. Występuje zazwyczaj na twarzy, bądź kończynach.
Znamiona dysplastyczne występują najczęściej u kilku członków rodziny, są liczne, większe od zwykłych znamion, cechują się nieregularnymi obwodami i niejednolitym zabarwieniem, nie mają wyraźnej granicy ze skórą otaczającą. Mogą pojawić się na skórze całego ciała, najniebezpieczniejsze są te na miejscach odsłoniętych – narażonych na mechaniczne podrażnienia oraz promienie słoneczne, z nich mogą rozwijać się nowotwory, dlatego należy je regularnie kontrolować.

Piegi

Stanowią małe, ciemniejsze niż barwa cery plamki. Pojawiają się głównie w miejscach narażonych na działanie promieni słonecznych – na twarzy, ramionach, dłoniach. Ich występowanie uwarunkowane jest genetycznie. Piegi nie są związane z chorobami skóry, ale osoby piegowate są bardziej narażone na oparzenia słoneczne, i nowotwór kolczystokomórkowy oraz podstawnokomorkowy skóry.

Ostudy

Stanowią nieregularne, wyraźnie odgraniczone plamy o barwie jasno- lub ciemnoburnatnej, występują najczęściej na policzkach, czole lub karku. Mogą towarzyszyć takim stanom, jak:
- ciąża
- menopauza
- stany zapalne przydatków
- doustne leki antykoncepcyjne
- przewlekła choroba wątroby
- zaburzenia wewnątrzwydzielnicze (choroby tarczycy, nadnerczy)
- zaburzenia miesiączkowania
- stany wyniszczenia

Ostudy mogą ustępować samoistnie.

Niepokojące symptomy
Znamiona zwiększają możliwość rozwoju czerniaka, dlatego warto im się uważnie przyglądać. Należy zgłosić się do lekarza, jeśli zaobserwujemy któryś z podanych poniżej symptomów
- powiększenie znamienia
- świąd
- ogniskowe odbarwienia
- pogrubienie znamienia
- nierównomierne przebarwienie znamienia
- odczyn zapalny w obrębie znamienia
- nadżerki i krwawienie

Fot. © Grischa Georgiew - Fotolia.com